MİNİBÜS VE TAKSİ DOLMUŞLARIN TAKSİYE DÖNÜŞÜMÜ KARARI ALINDI

30.11.2022 tarihinde Yenikapı Dr. Mimar Kadir Topbaş Gösteri ve Sanat Merkezi’nde yapılan 2022/12 sayılı UKOME gündeminde; 1803 adet minibüsün ve isteğe bağlı olarak taksi dolmuşların taksiye dönüşümleri ile minibüs ve taksi dolmuş hatlarında güzergah düzenlemeleri kararı alındı.

İstanbul Geneli Minibüsler

İstanbul ili genelinde 163 hatta 443 güzergâhta toplam 5.599 tahditli minibüs ve 45 güzergâhta 322 adet taksi dolmuş hizmet vermektedir. Belediyemiz tarafından mevcut minibüs sisteminin;

• Hızlı, esnek ve tamamen kurumsallaşmış çalışma sistemine sahip olması,
• Yüksek manevra kabiliyeti sayesinde kentin dar sokaklarında hizmet vermesi,
• İstanbulkart’a tam entegrasyonu sağlanmış , yüksek kapasiteli toplu ulaşım sistemlerini besleyici nitelikte, diğer toplu ulaşım sistemleriyle rekabet etmeyen ve kısa mesafede (en fazla 10-15 km) çalışacak şekilde planlaması çalışmaları devam etmektedir.

Mevcut durumda 270,35 km’lik raylı sistem ağına sahip olan İstanbul’da 193,8 km’lik raylı sistem inşaatı devam etmektedir. İnşaata başlanmamış ve proje aşamasında olan raylı sistem hatlarını da dâhil ettiğimiz zaman İstanbul’daki hedeflenen toplam raylı sistem uzunluğu 834,55 km’dir.

2019-2022 yılları arası ulaşım türlerinin yolculuk sayılarına incelendiğinde minibüs taşımacılığını kullanan günlük toplam yolcu sayısının yaklaşık 800.000 kişi azaldığı görülmektedir.

Raylı sistemlerin artışı ile kent içi toplu ulaşımda ara ulaşım modu olan ve kullandıkları güzergâhlar ve uzunlukları itibariyle ana ulaşım modlarıyla konfor, güvenlik, hız gibi faktörler dikkate alınarak rekabet edemeyecekleri aşikâr olan minibüs ve taksi dolmuş hatlarında ihtiyaç fazlası kapasiteleri oluşmuştur.

Planlama Faaliyetleri

Minibüslerde öncelikli olarak mevcut güzergâhları temel alınarak raylı sistemler ve otobüs hatlarıyla paralel çalışan hatlarda güzergâh iptali ve düzenlemesi ile hat optimizasyon çalışmaları yapılmıştır.

Ağustos 2022 tarihli UKOME toplantısında 46 minibüs güzergâhında düzenleme yapılması karar altına alınmıştır. 2022/12 sayılı UKOME toplantısında da 57 minibüs hattında düzenleme ve iptaller önerilmektedir. Ayrıca 2022 yılı hat optimizasyonu çalışmalarında İstanbul genelinde ücret entegrasyonu yapılmamasına karşın Arnavutköy ilçesinde ise ücret entegrasyonu ile birlikte hat optimizasyonu planlanmaktadır.

Toplamda 1803 adet minibüs taksiye dönüşecek

İhtiyaç fazlası kapasitelerin belirlenmesi için Toplu Ulaşım Yönetim Sistemi ile minibüs hatlarına ait yolcu sayıları, yolculuk süreleri ve sefer sayıları tespit edilmiştir.

İhtiyaç fazlası araçların hangi hat ve güzergâhlardan hangi sayıda alınacağının tespiti için planlama kriterleri belirlenmiş olup bu kriterler; yolculuk sayısı, güzergah üzerinde bulunan çekim merkezleri, farklı toplu ulaşım hatlarıyla etkileşim, raylı sistemler ve metrobüsle entegrasyon, güzergâh uzunluğu ve sefer süresi verileri alt başlıklarında ele alınmıştır. Her bir parametreye 100 üzerinden ağırlıkları oranında katsayılar verilmiş ve her güzergâh için planlama kriterleri doğrultusunda “güzergâh puanı” tespit edilmiştir.

Planlama kriterlerinin puanlamasında en önemli kıstas yolculuk sayıları olup kat sayısı %40 olarak belirlenmiştir. İkinci sırada ise %20’lik kat sayı ile metrobüs ve raylı sistemler ile etkileşim düzeyi yer alırken; yolculuk süreleri, farklı hatların birbirleriyle etkileşimi ve güzergâh uzunluğu ise %10 katsayısıyla değerlendirilerek hat bazında puanlama yapılmıştır.

Planlama Kriterleri ve Kat Sayıları

Grafikteki planlama kriterlerine göre yapılan puanlamada 70 altında puan alan güzergâhlarda incelemeler ve ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Söz konusu düzenlemelere güzergâh bazında incelenerek karar verilmiştir.

Yapılan incelemeler sonucunda İstanbul genelinde toplam 1.803 minibüsün ihtiyaç fazlası olduğu tespit edilmiştir.

Minibüs hatları dönüşüm listesi için tıklayınız.

İstanbul üzerine ulaşım konusunda yapılan çalışmaları incelediğimiz zaman dönüşüme katılacak olan minibüslerin 8 yolcu kapasiteli taksilere dönüşmesinin daha uygun bir dönüşüm olacağı görüşüne varılmıştır.

İsteğe bağlı olarak dönüşüme katılacak minibüs ve taksi dolmuş plaka sahiplerinden; dönüşüm neticesinde kullanmak zorunda oldukları araç ve şoför nitelikleri ile şoförü veya kendisi tarafından yaptırıma uğraması durumunda uygulanacak yaptırımlarla ilgili UKOME tarafından belirlenecek şartları yerine getirmeyi beyan ettiklerine dair taahhütname alınacaktır. Araç taahhütleri içerisinde; 8+1 koltuklu araç olması, araç içinde şoför güvenlik bölmesinin bulunması, İstanbulkart entegreli olması, farklı ödeme seçeneklerinin bulunması, bilgilendirme ekranı bulundurulması, kamera/araç takip sistemlerinin bulunması gibi taahhütler bulunacaktır. Şoför taahhütleri içerisinde yolcu/güzergâh seçme, kaba davranış, fazla ücret alma konularında cezası olmayan şoförleri çalıştırmak, İBB tarafından belirlenecek kılık/kıyafeti standardına uymak, Ulaşım Akademisi eğitimlerinde başarılı olmak ve Ulaşım Akademisinde 15 gün zorunlu eğitim almak gibi kıstaslar yer almaktadır. Ayrıca dönüşüm kapsamında elde edilecek taksi plakalarının 3 yıl süre ile satışı mümkün olmayacaktır.

Şoför Taahhütlerine Uyulmaması Durumunda Yaptırım Örneği

Bu çerçevede hatlardaki ihtiyaç fazlası kapasiteler belirlenmiş olup ilgili paydaşlarla paylaşıldıktan UKOME gündemine getirilmesi planlanmaktadır.

Taksi Dolmuş Hatları Düzenlemeleri

İstanbul genelinde 45 güzergâhta 322 adet taksi dolmuş hizmet vermektedir. Taksi dolmuş güzergâhlarından 20 güzergâh aktif olarak çalışmaktayken, 25 güzergâhı ise çalışmamaktadır. Taksi dolmuşlardaki optimizasyon çalışmaları çerçevesinde çalışmayan 25 hattın iptal edilmesi, birlikte kullanılan hatların birleştirilmesi, 1 güzergâh düzenlemesi ve 1 yeni güzergâh ihdası planlanmaktadır.
Taksi dolmuş hatlarının 7 tanesinde düzenleme önerilmektedir. Düzenleme önerilen hatlar, birleştirilen hatlar (D41-D42, D43-D44 ve D22-D23) ve kısaltılan bir hat (D46) bulunmaktadır.

Taksi dolmuş hatlarında düzenleme önerilen hatlar dışında ihdası önerilen 1 adet yeni hat bulunmaktadır. Önerilen Mimar Sinan Mah.-Çekmeköy Metro hattı ~3 kilometre uzunluğa sahip olacaktır. Öneri taksi dolmuş hattı, Üsküdar çalışma grubu içerisinde yer alacaktır.

Taksi dolmuş araçlarının isteğe bağlı olarak şart aranmaksızın tamamının sarı taksiye dönüşmesi önerilmektedir.